RVS buizen bij warmtewisselaars; wat vraag je en wat krijg je dan eigenlijk?
“Het staat in de norm, dus het zal wel kloppen”
Bij veel aanvragen gaat het hier helaas (al) mis. We zien in onze dagelijkse praktijk namelijk regelmatig misverstanden rondom de specificaties van warmtewisselaarbuizen. Helaas geeft de prijs, in de concurrentie tussen apparatenbouwers, vaak de doorslag. Dit terwijl de eindklant de kwaliteit denkt te krijgen die hij had gevraagd. Het maakt echter nogal een verschil of (en hoe) je RVS buizen volgens de Europese EN10217 norm, of de Amerikaanse ASTM A249 levert… Bij Versinox adviseren we daarom vooral om te kijken naar Total Cost of Ownership en niet alleen naar de initiële aankoopprijs. Buizen die niet afdoende zijn gespecificeerd kunnen immers tot hogere productie- en onderhoudskosten leiden.
De lasnaad bij gelaste RVS buis
Bij een gelaste warmtewisselaarbuis is steevast onze eerste vraag of deze wel geschikt is voor de toepassing. De Europese norm voor warmtewisselaarbuis, de EN10217, schrijft niet voor of de buis nagegloeid moet zijn of dat de lasnaad inwendig weggerold moet worden. Dat wordt aan de gebruiker overgelaten, maar die dient dat dan wel te vermelden! Als hij alleen aanvraagt conform EN10217, zal hij ongetwijfeld de goedkopere variant aangeboden krijgen (ongegloeid en lasnaad niet weggerold). De Amerikaanse norm, de ASTM-A249 schrijft deze specificaties wel voor.
Ongegloeide buizen zijn echter niet altijd de beste oplossing. De corrosiebestendigheid van de lasnaad is minder groot met gevaar van corrosie tot gevolg. Bovendien zijn alle moderne buizenproductiemachines uitgerust met nagloeimogelijkheden. Ongegloeide buizen zijn daarom vaker afkomstig van verouderde machines die kwalitatief mindere buizen (met dito lasnaad) afleveren. De gebruiker moet dus goed weten wat hij wil hebben, wil hij geen risico’s lopen met koelers waar chemicaliën, rookgassen, olie, e.d. doorheen stromen.
Toleranties op de uitwendige diameter van de RVS buis
Ook met betrekking tot de uitwendige diameter laat de norm EN10217 het aan de gebruiker om een tolerantieklasse te kiezen die veel ruimte laat. De ASTM norm (A249-A1016) daarentegen, vermeldt voor elk afmetingenbereik een standaardtolerantie. En elke apparatenbouwer weet dat hoe nauwkeuriger de buitendiameter van de RVS buis, hoe beter deze te verwerken is en hoe minder speling en trillingen tot gevolg. Het is dus belangrijk om dit duidelijk te specificeren.
Toleranties op de wanddikte van de RVS buis
De wanddikte van de buis is, vanwege de invloed op het gewicht, een belangrijke prijsfactor bij RVS buizen. Door het toepassen van verschillende tolerantienormen komen hier vaak de “onverklaarbare” prijsverschillen vandaan. Maar ook het gevaar van een te dunne wanddikte door het slecht toepassen van de norm ligt op de loer. Een te dunne wanddikte kan leiden tot zwakte, slijtage of snellere corrosie.
Een voorbeeld van hoe bij de wanddikte verschillen ontstaan door toepassing van verschillende normen:
Bij een buis van Ø 25 x 1 mm schrijft ASTM een tolerantie voor van 10%, met een ondergrens van 0,9 mm. Bij EN10219, tolerantieklasse T3, geldt voor deze maat +/-10% OF +/- 0,2 mm. De ondergrens kan hier dus 0,8 mm zijn als dit niet nauwer gedefinieerd wordt.
Toleranties op de lengte van de RVS buis
Tot slot is een constante lengte van de buizen erg wenselijk voor de bouw van warmtewisselaars. Apparatenbouwers zijn er immers niet happig op om buizen nog na te moeten slijpen naar dezelfde lengte.
Ook hier weer een voorbeeld van hoe de verschillende normen serieuze verschillen opleveren:
ASTM schrijft een tolerantie voor van -0+3 mm bij buizen tot Ø 50,8 mm en -0+5 bij buizen > Ø 50,8 mm. Bij dezelfde buis Ø 25 x 1, lengte 8.000 mm kan dus maximaal 8.003 mm geleverd worden.
Bij de EN10217 norm is de lengtetolerantie gestaffeld afhankelijk van de lengte van de buis en heeft dezelfde buis een tolerantie van -0+10. Dat betekent dat de buizen tot 8.010 mm geleverd mogen worden!
Het is dus maar de vraag wat voor buis je krijgt als je niks of te weinig specificeert… En goedkoop kan dan achteraf zeker duurkoop worden. Weet u niet zeker of de door u gehanteerde normen voor warmtewisselaarbuizen voldoen? Wij denken graag met u mee.
Deel dit artikel op:
